Kwaliteitsnetwerk De Borg

Het Kwaliteitsnetwerk is een kwaliteitsverbetermethodiek die uitgaat van wederzijdse inspiratie, kennisdeling en leren van elkaar. De kracht van een kwaliteitsnetwerk ligt erin dat de professionals zelf, met de cliënt/ervaringsdeskundige als partner, het initiatief nemen om bij elkaar in de keuken te kijken. De toon hierbij is positief en motiverend: de nadruk ligt op onderlinge verbinding door gezamenlijkheid, laagdrempelig contact en plezier.

De methodiek is een middel voor een instelling om te reflecteren op ‘waar willen we heen’ en ‘wat past bij de instelling’. Doordat reviewers vanuit verschillende disciplines en verschillende (collega-) instellingen hun licht werpen op de kwaliteit binnen een instelling, biedt de methodiek een brede scope. Alle lagen binnen de instelling worden actief betrokken: cliënten, ervaringsdeskundigen, begeleiders, behandelaars, management en directie.

Het kwaliteitsnetwerk De Borg gebruikt de beeldspraak van parels en oesters. Een parel is een kracht van De Borg-instellingen, een inspirerend voorbeeld dat in deze paragraaf wordt uitgelicht. Een oester maakt van een zandkorreltje een parel, met andere woorden: deze uitdaging kan een parel worden als professionals en waar mogelijk cliënten er samen aan werken.

Het Kwaliteitsnetwerk De Borg wordt ook gebruikt om invulling te geven aan het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg van de VGN. Om die reden zijn enkele aanvullende elementen toegevoegd aan de methodiek, om hem passend te maken voor beide doeleinden: verbeteren van de kwaliteit van zorg en verantwoorden over die kwaliteit.

Onderstaande figuur geeft de cyclus van het Kwaliteitsnetwerk weer, waarin ook de methodiek van het Kwaliteitskader is geïntegreerd.

Werkwijze Kwaliteitsnetwerk De Borg

Cyclus Kwaliteitsnetwerk

Een Stuurgroep, die bestaat uit een vertegenwoordiger per Borg-instellingen, stelt per cyclus een projectplan en -planning vast. Om de druk van het Kwaliteitsnetwerk te verlagen en ruimte te geven voor verdieping, wordt voor een cyclus twee jaar uitgetrokken.

Standaarden, thema en focus bepalen

Een Adviesraad, die bestaat uit een multidisciplinaire afspiegeling vanuit de instellingen, bepaalt iedere cyclus de standaarden, die vervolgens door de Stuurgroep Kwaliteitsnetwerk worden goedgekeurd. De standaarden worden ambitieus geformuleerd en vormen de input voor het gesprek tussen professionals en cliënten/ervaringsdeskundigen over kwaliteit.

De domeinen binnen het Kwaliteitsnetwerk De Borg zijn gebaseerd op het visiedocument van De Borg:

• Cliënt en zijn systeem
• Behandeling
• Personeel
• Veiligheid en risicomanagement

Samen met een ervaringsdeskundige zijn de standaarden uit de domeinen vertaald tot begrijpelijke standaarden voor cliënten in de vorm van vragen. Deze standaarden worden tijdens de zelfreview en tijdens de reviewdag besproken met een afvaardiging van cliënten van de instellingen. In het instellingsrapport is een hoofdstuk ‘In gesprek met cliënten’ opgenomen waarin de parels en oesters volgens cliënten en de score op en toelichting bij de standaarden staan beschreven.

Domeinen en standaarden

Ieder jaar wordt er ook een specifiek thema vastgesteld door de Stuurgroep Kwaliteitsnetwerk waarover met elkaar wordt gesproken. Het thema is een onderwerp waarover professionals graag met elkaar in gesprek willen, maar dat zich nu nog niet in een standaard laat vangen.

De standaarden en het thema worden na iedere cyclus geëvalueerd en verder doorontwikkeld door de Adviesraad en de Stuurgroep.

Informatiefilm over de reviewdag

Zelfreview en reviewbezoek

Met de set standaarden gaan de teams binnen de instelling om de tafel om te bespreken wat de stand van zaken is in de eigen organisatie: de zelfreview. Belangrijk is daarbij niet alleen de score op de vijfpuntsschaal, maar vooral de toelichting: ‘hoe geven wij dit vorm en waarom?’. Deze informatie vormt de input voor de multidisciplinaire reviewteams die bij de instellingen op bezoek gaan. De reviewteams bestaan uit vier getrainde professionals en een ervaringsdeskundige vanuit de andere De Borg-instellingen, ondersteund door een coördinator vanuit De Borg en het EFP.

Essentieel voor het Kwaliteitsnetwerk is dat cliënten als partner worden betrokken in de hele cyclus. In de adviesraad neemt een ervaringsdeskundige deel die de standaarden voor de cliënten heeft vertaald. De ervaringsdeskundige is ook volwaardig lid van de reviewteams en spreekt de cliënten tijdens de reviewdag. Deze ervaringsdeskundige borgt dat het perspectief van de cliënt een plek krijgt in de review.

Iedere instelling ontvangt na de reviewdag een instellingsrapport waarin een overzicht wordt gegeven van de belangrijkste parels en oesters (krachten en uitdagingen) met daarbij enkele suggesties.

Reflectie- en actiefase, landelijke parel- en oesterdag en landelijk rapport

Naar aanleiding van de voorgaande stappen gaan de deelnemende instellingen met alle betrokken teams om tafel met de vraag ‘waar ligt onze ambitie komend jaar?’. Gezien de specifieke doelgroep en context besluit de instelling op welke fronten men zich wil en kan ontwikkelen.

Het instellingsrapport wordt besproken met de betreffende ondernemingsraad, medezeggenschapsraad en cliëntenraad. Zij kunnen de instelling adviseren over het prioriteren van de ontwikkelpunten van de instelling.

Daarnaast wordt er een landelijke dag georganiseerd om de cyclus af te sluiten, de ‘Parel- en oesterdag’. Tijdens deze dag gaan de instellingen in werkgroepen concreet aan de slag met hun oesters en het uitwisselen van parels om nog meer van elkaar te leren. Instellingen maken tijdens deze dag gezamenlijke afspraken met elkaar over de oesters waaraan ze gaan werken.

Eén keer in de twee jaar wordt er op bestuurlijk niveau gereflecteerd op het landelijke rapport. De bestuursleden van De Borg-instellingen gaan samen met een team van externe bestuurders de methodiek en resultaten van deze cyclus bespreken.

De informatie uit de instellingsrapporten en de  uitkomsten van de reflectie- en actiefase worden verwerkt in een landelijk rapport.

Landelijke rapporten

De Borg-instellingen zijn lerende organisaties en zijn gemotiveerd om zelf te werken aan het verbeteren van de kwaliteit van de zorg. Het belangrijkste doel van het kwaliteitsnetwerk is niet het vergelijken van harde scores en resultaten. Het draait om het open gesprek dat collega’s met elkaar aangaan en het leren van elkaar.